શું તમે જાણો છો કે પવનની કેટલી ગતિ એક મનુષ્યને ઉડાવી મુકવા સક્ષમ છે?

હાલ દેશ, ગુજરાત અને દુનિયામાં તોક-તે વાવાઝોડાની ચર્ચા છે. 155 કિલોમીટરની ગતિથી ફૂંકાઈ રહેલા આ વાવાઝોડાએ ગુજરાતના અનેક વિસ્તારોમાં તબાહી મચાવી છે. સુરતમાં 65 કિલોમીટરની ઝડપે પૂવન ફૂંકાય રહ્યો છે અને અનેક ઘરના પતરા ઉડ્યા છે. ઝાડવા પડ્યા છે અને વીજપોલ, હોર્ડિંગ્સ પોલ ધરાસાય થયા છે ત્યારે આપણે પવનની તાકાત વિશે જાણવાની ઈચ્છા થાય. મોટો સવાલ એ થાય કે કેટલા કિલોમીટરની ઝડપ એક મનુષ્યને ઉડાવી શકે છે?

પવન કેવી રીતે ફૂંકાય છે?

 પવન હંમેશાં ફૂંકાતો રહે છે. તે ગરમ ઉનાળામાં ફૂંકાતો પવન જેટલો શાંત હોય છે તેટલો વાવાઝોડામાં ફૂંકાય તો વિનાશક હોઈ શકે છે. વાતાવરણમાં દબાણના તફાવતોને કારણે પવન ફૂંકાય છે. સૂર્ય પૃથ્વીના વાતાવરણને અસમાન રીતે ગરમ કરતા, જુદા જુદા ખૂણા પર ગ્રહના ભાગોને પછાડે છે. પરિણામે, કેટલાક સ્થાનો અન્ય કરતા વધુ ગરમ હોય છે. આ અસમાન તાપમાનને કારણે, વાતાવરણમાં વાયુઓ “નૃત્ય” કરવાનું શરૂ કરે છે. જ્યાં હવાનું તાપમાન ગરમ હોય છે, હવાનું અણુ વિસ્તૃત થાય છે અને ઉપર તરફ જાય છે, જેનાથી હવાનું દબાણ ઓછું થાય છે. બીજી બાજુ, ઠંડા હવાનું તાપમાન હવાના અણુઓ સાથે મળીને દબાણ બનાવે છે, જેનાથી તેઓ ડૂબી જાય છે અને ઉચ્ચ હવાનું દબાણ બનાવે છે. જ્યારે આ પરમાણુઓ ઉચ્ચ દબાણવાળા ક્ષેત્રોથી નીચા દબાણવાળા વિસ્તારોમાં વહે છે.

કેટલી ગતિએ પવન (વાવાઝોડુ ફૂંકાય તો માનવીને ઉખેડી ફેંકે?

હવામાનશાસ્ત્રીઓ પવનના બળને માપવા માટે બ્યુફોર્ટ વિન્ડ સ્કેલનો ઉપયોગ કરે છે . સ્કેલ 0 થી શરૂ થાય છે. વાવાઝોડાનો પવન જે દર કલાકે 64 માઇલથી વધુની ઝડપે (દર કલાકે 102.9 કિલોમીટર) ઝડપે ફૂંકાય છે. જોકે, હાલ ગુજરાત (દેશ)માં આતંક મચાવતું વાવાઝોડુ તોક-તે 155ની ગતિ સૌરાષ્ટ્ર તરફના વિસ્તારોમાં છે. તેમ છતાં, પવન વ્યક્તિને કયા તબક્કે ખસેડી શકે છે? ઉડાવી શકે છે અથવા ફેંકી શકે છે? તે જાણીએ તો હવામાન ચેનલના હવામાનશાસ્ત્રી કૈટ પાર્કરના જણાવ્યા મુજબ તે ઘણી બધી બાબતો પર આધારીત છે. જેના માટે પવનની ગતિ; ગુરુત્વાકર્ષણની અસર (વ્યક્તિ અને પૃથ્વી વચ્ચે આકર્ષણનું બળ); સ્થિર ઘર્ષણ (તે બળ કે જે વ્યક્તિને જમીન પર ચાલે છે); અને પવનથી ખેંચાણ જે સ્થિર ઘર્ષણની વિરોધી શક્તિ છે. પાર્કર કહે છે, “તમારે હવાની ઘનતાને પણ ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ .” “તે સુપર-ભેજવાળી અથવા ભારે છે? તે શુષ્ક છે? તે હળવા છે?” તેના પરિબળોમાં જોવામાં આવે છે. વ્યક્તિના સમૂહ અને ગુરુત્વાકર્ષણનું કેન્દ્ર પણ પરિબળ હોવું જરૂરી છે. દાખલા તરીકે, નાના બાળક પાસે બહુ પ્રમાણ (અથવા ગુરુત્વાકર્ષણનું કેન્દ્ર, તે બાબત માટે) ન હતું, તેથી પવન સરળતાથી તેને ખેંચી ગયો. જ્યારે પવનને તેની પુખ્ત વયની માતાને તેના પગથી ઉપાડવા માટે વધુ જોરથી થપાટ મારવી પડે છે. પાર્કર કહે છે, “જો તમે મોટા વ્યક્તિ, અથવા ભારે વ્યક્તિ હો, તો તમને તમારા પગથી ઉંચકવામાં પવને વધુ બળ લગાવવું પડે..” “100 પાઉન્ડ (45.3 કિલોગ્રામ) વજન ધરાવતા વ્યક્તિ માટે, એક કલાકમાં 40 થી 45 માઈલ (64 કિલોમીટરની ઝડપે)ની ઝડપે પવનની ગતિ અથવા ઉષ્ણકટિબંધીય તોફાન બળ લેશે, 12 માર્ચ, 2017 ના રોજ, કેપટાઉનમાં યોજાયેલી સાઈકલ ટૂરમાં 35,000 સવારો હતા. પરંતુ જ્યારે પવન 60 એમએલ (96 કિલોમીટર પર અવર્સ) માં ટોચ પર આવ્યો ત્યારે, તેણે સાઈકલ સવારોને પછાડી દીધા. જેથી, આ ઈવેન્ટ રદ કરવી પડી.

અગર 500 માઈલની ઝડપે પવન ફૂંકાય તો તે જરૂર માનવીને ઉડાવીને લઈ જઈ શકે છે. જોકે, સારા સમાચાર એ છે કે 500 માઇલ માઇલ પવન ભાગ્યે જ જોવા મળે છે. સૌથી મજબૂત વાવાઝોડામાં પવનની ગતિ આશરે 200 માઇલ પ્રતિ કલાક જેટલી હોય છે અને તેમાં 250 જેટલી ગસ્ટ્સ હોય છે.

Leave a Reply

Translate »