16 નવેમ્બરના રોજ, અમેરિકન બાયોટેકનોલોજી કંપની મોડર્નાએ જાહેરાત કરી કે તેની સીઓવીડ -19 રસી રોગ અટકાવવા માટે 94.5 ટકા અસરકારક છે. આ જાહેરાત ફેઝ -3 ટ્રાયલ્સના વચગાળાના પરિણામોના આધારે કરવામાં આવી હતી. આ પછી, ફાર્માસ્યુટિકલ કંપની ફાઇઝરએ 18 નવેમ્બરના રોજ જાહેરાત કરી કે તેની COVID-19 રસી, તબક્કો 3 ના અંતિમ વિશ્લેષણમાં 95% અસરકારક હોવાનું જણાયું છે. તે દરમિયાન, સવાલ એ ઉભો થઈ રહ્યો છે કે આ બંને સંભવિત રસીઓને લગતા સારા પરિણામો ભારત માટે કેટલા સારા સમાચાર લાવ્યા છે.
તેનો ઉપયોગ ક્યારે થઈ શકે?
અત્યારે બંને રસી કંપનીઓની નજર કટોકટીના ઉપયોગ માટે યુ.એસ. ફૂડ એન્ડ ડ્રગ ઓથોરિટી (યુએસએફડીએ) ની પરવાનગી મેળવવા પર રહેશે. રિપોર્ટ અનુસાર, જો યુએસએફડીએ મોડર્ના અથવા ફાઇઝર માટે સંભવિત રસીના કટોકટી ઉપયોગની મંજૂરી આપે છે, તો વર્ષના અંત પહેલા યુ.એસ. માં મર્યાદિત પુરવઠો મળશે.
આ રસી ભારત માટે કેટલી મહત્વની હોઈ શકે?
અત્યાર સુધીની જે માહિતી બહાર આવી છે તે જોતા, અસરથી સંબંધિત ડેટા મુજબ, બંને રસી ભારત માટે મહત્વપૂર્ણ સાબિત થઈ શકે છે. એક અંગ્રેજી અખબારના લેખમાં જણાવાયું છે કે ફાઈઝર અથવા મોડર્ના સાથેનો ભારતનો સોદો હોરાઇઝન પર લાગતો નથી, પરંતુ મોડર્ના રસી વધુ સારો વિકલ્પ હશે કારણ કે તેને વ્યાપારીય ઠંડા ફ્રીઝરમાં માઇનસ 20 ડિગ્રી સેલ્સિયસ રાખવામાં આવી શકે છે. ફાઈઝર રસી માઈનસ 70 ડિગ્રી સેલ્સિયસ રાખવાની રહેશે. આ સિવાય, મોડર્નાની લાંબી શેલ્ફ-લાઇફ વિતરણ પણ સરળ બનાવશે. મોડર્નાને 2020 ના અંત સુધીમાં રસીના 20 મિલિયન ડોઝ તૈયાર કરવાની આશા છે. 2021 માં કંપની 50 અબજથી એક અબજ ડોઝનું ઉત્પાદન કરવાની યોજના ધરાવે છે. જો કે, આ બંને રસીના કિસ્સામાં, લોકોને થોડા અઠવાડિયાના ગાળામાં બે શોટ લેવાની જરૂર રહેશે. આવી સ્થિતિમાં, ભારતની મોટી વસ્તી અનુસાર પુરવઠો આપવો એ વિશ્વના કોઈપણ ઉત્પાદક માટે મોટો પડકાર હશે.
આ સવાલોના જવાબો પણ મહત્વ ધરાવે છે
મોડર્ના અને ફાઇઝર બંનેની રસી એમઆરએનએ ટેક્નોલોજી પર આધારિત છે. આ ટેક્નોલોજી કોરોના વાયરસની સપાટીના પ્રોટીન બનાવવા માટે માનવ કોષોને આનુવંશિક સૂચનો આપીને કાર્ય કરે છે, જે પ્રત્યક્ષ વાયરસને ઓળખવા માટે રોગપ્રતિકારક શક્તિને તાલીમ આપે છે. મોડેર્ના અથવા ફાઈઝર રસી કેટલો સમય રક્ષણ આપી શકે છે તે હજી સ્પષ્ટ નથી. આ સિવાય, એક સવાલ એ પણ છે કે આવા લોકો કે જેઓ વાયરસના સંપર્કમાં આવ્યા છે, શું આ રસી પણ તે લોકોને વાયરસ ફેલાવવાથી અન્ય લોકોને રોકી શકે છે? ભારત પાસે ઘણા બધા વિકલ્પો છે, જે ઘણાં આવતા પરિણામો પર આધારિત છે. અંગ્રેજી અખબારના જણાવ્યા પ્રમાણે ભારતે પહેલાથી જ કેટલાક સપ્લાયર્સ પાસેથી 1.6 અબજ ડોઝ સુરક્ષિત રાખ્યા છે. પરંતુ સંભવિત રસી જેના માટે ભારતે સોદો કર્યો છે, તેના પરિણામો સારા ન આવે તો તેને નવી ડીલ કરવાની ફરજ પડી શકે છે.ભારતની રસીના સોદામાં, ઓક્સફોર્ડ-એસ્ટ્રાઝેનેકાની સંભવિત રસી ખૂબ આશાવાદી નજરથી જોવામાં આવી રહી છે. ભારતે તેના 500 મિલિયન ડોઝ અનામત રાખ્યા છે.
મીડીયા રિપોર્ટ અનુસાર, સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના ચીફ આદર પૂનાવાલાએ તેમને થોડા દિવસો પહેલા ઓક્સફર્ડ રસી વિશે કહ્યું હતું, “જો આપણે ઇમર્જન્સી લાઇસન્સ માટે નહીં જઇએ તો, અમારી ટ્રાયલ ડિસેમ્બર સુધીમાં પૂર્ણ થવી જોઈએ.” આ સાથે તેમણે કહ્યું, “અમે પહેલા 100 મિલિયન ડોઝ પ્રદાન કરવાનું લક્ષ્યાંક બનાવી રહ્યા છીએ.” આ 2021 ના બીજા કે ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં થવું જોઈએ. ”
ભારતે 1 અબજ ડોઝ અનામત રાખવા નોવાવાક્સ સાથે સોદા પર પણ હસ્તાક્ષર કર્યા છે. જો તેની રસી માટે બધું બરાબર છે, તો તે 2021 ના બીજા ભાગમાં ઉપલબ્ધ થઈ શકે છે. સપ્ટેમ્બરમાં, નોવાવાક્સ અને સીરમ સંસ્થાએ પણ એક વર્ષમાં 2 અબજ ડોઝ બનાવવાના કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે.
કોવિડ: ભારત કઈ રસીની અપેક્ષા રાખે છે, કેટલી માત્રા અનામત છે?
આ સિવાય ભારતે રશિયાની સ્પુટનિક વીની રસીના 100 મિલિયન ડોઝ પણ અનામત રાખ્યા છે. ભારત પાસે પણ ભારત બાયોટેકના રસીકરણનો વિકલ્પ છે. જેને ઈન્ડિયન કાઉન્સિલ મેડિકલ રિસર્ચ (આઈસીએમઆર) અને નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ વિરાફ વિરોલોજી (એનઆઈવી) ના સહયોગથી વિકસાવવામાં આવી છે. તાજેતરમાં જ સમાચાર આવ્યા હતા કે ભારત બાયોટેક તેની કોવિડ -19 રસી આવતા વર્ષે બીજા ક્વાર્ટરમાં રજૂ કરવાની યોજના બનાવી રહી છે. આ કંપની હાલમાં ત્રીજા તબક્કાની અજમાયશ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં, તે સ્પષ્ટ છે કે ભારત પાસે પહેલાથી જ ઘણા વિકલ્પો છે, પરંતુ ભવિષ્યમાં રસી કેવી રીતે આવે છે તેના આધારે ભારત આગળ જોશે.